Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Opa was fout in de oorlog en moest op de vlucht voor de bevrijders...

De opa van Rebecca maakte in de oorlog een foute keuze: hij zocht zijn heil bij de NSB. Bevrijding betekende voor hen vluchten. Met zo’n familiegeschiedenis beleef je 4 mei toch anders… 

Deel:

Mijn moeder was twee toen de oorlog in Nederland uitbrak. Ze is de een na jongste in een gezin van acht kinderen. Haar vader, een arbeider zonder vast werk in Zeeuws-Vlaanderen, maakte de foute keuze – hij zocht zijn heil bij de NSB. Hij werd na de oorlog berecht voor zijn daden en zat zijn straf uit. Voor sommige familieleden is erover praten nog taboe.

De dichterbij komende bevrijding in 1944 betekende voor hen het begin van een vlucht naar het noorden. Geallieerden kwamen dichterbij. Zij waren bang, wat zou er met hen gebeuren? Er was geen tijd te verliezen, er werden zoveel mogelijk kleren over elkaar heen aangetrokken en ze sloegen op de vlucht; wat ze hadden lieten ze achter. Ze trokken van plek naar plek, verder naar het noorden. Steeds was er de angst: mogen we hier blijven of moeten we nog verder vluchten?

De kinderen moesten naar een heropvoedingskamp

In de chaos rond de bevrijding werden vader en moeder beiden gevangen genomen. Moeder en haar kinderen werden gescheiden, de een werd getransporteerd naar een vrouwenkamp, de kinderen kwamen in een heropvoedingskamp. De 14-jarige zus van mijn moeder kreeg de verantwoording voor haar vijf jongere zussen en broertje.

Mijn moeder herinnert zich een Sinterklaasfeest in december 1945. Ze was inmiddels ergens in Zeeland. Na maanden waarin er nauwelijks contact was, stond haar moeder daar om de kinderen op te halen. Ze gingen met haar mee. Met een bootje over het ondergelopen Walcheren terug naar Zeeuws-Vlaanderen. Het meisje van zeven dat ze toen was vond het eigenlijk helemaal niet leuk dat ze het Sinterklaasfeest nu moest missen. Een kind ziet een oorlog door de ogen van een kind. Spelend. Zich aanpassend, en zich weer aanpassend aan dat waar het geen invloed op heeft…

Geraakt door het lot van vluchtelingen

Ik zie hoe mijn moeder nog steeds geraakt wordt door het lot van vluchtelingen. Dat gold misschien nog wel meer voor haar oudere zus die ooit de zorg had voor vijf jongere zusjes en een broertje. Het raakt hen: mensen die op de vlucht zijn voor oorlogen die de onze niet zijn. Oorlogen die we niet begrijpen – maar zo is dat met oorlogen die nog niet geëindigd zijn. Mensen op de vlucht, of misschien met andere redenen en motieven op een bootje gestapt, de Middellandse Zee op. Overgeleverd aan wie hen wil opvangen. Uit de zee wil halen.

Het raakt mijn familie, want zij waren ook vluchtelingen door een vader die een keuze maakte die ‘fout’ bleek. Ze hadden niets meer en waren afhankelijk van wie hen desondanks wilde opnemen. Familie die hen een dak boven het hoofd bood – in een klein huisje van hun oma. Met z’n negenen mochten ze erbij. En er was de kerk die bijsprong.
Dat is mijn moeder nooit vergeten.

Dit blog werd eerder geplaatst op 4 mei 2015

Geschreven door

Rebecca Onderstal

--:--