Ga naar submenu Ga naar zoekveld

‘Seksueel misbruik door priesters is een dubbele heiligschennis van het allerergste soort’ #TheKeepers

Deel:

Netflixen is zo’n beetje synoniem voor onderuitgezakt op de bank een makkelijke serie wegkijken. Maar dat ging niet op voor de serie The Keepers, waar Alain een paar afleveringen van keek…

Waarschuwing: in dit stuk wordt over seksueel misbruik geschreven. Het kan triggers bevatten. En spoilers, ook.

Een spoiler lijkt me sowieso geen verkeerd idee voor de docu-serie The Keepers, die eind mei op Netflix verscheen. In zeven afleveringen beloven de makers ons mee te nemen in een ‘whodunnit’ naar aanleiding van de moord op de non Cathy Cesnik in 1969. Dat is sowieso geen gezellig gegeven, maar in de beerput die in episode 2 opengaat, had ik liever niet gekeken. Mijn heer, de stank. Weet waar je aan begint, voordat je dit blog opvat als een warme aanbeveling voor een gezellig weekendje bingewatchen.

Ergens in een gang achteraf

Cathy Cesnik, wiens onopgeloste moord het raadsel van The Keepers vormt, werkte op de Archbishop Keough High School (die deze zomer godzijdank de deuren sluit). Dat was een rooms-katholieke meisjesschool waar vooral nonnen lesgaven. Natuurlijk was het hoofd van de school wel gewoon een man. Ergens in een gang achteraf hadden twee priesters hun kantoor als vertegenwoordigers van de Allerhoogste, gevreesd door leraressen en leerlingen.

Ook al wemelde het in de school van vrouwelijke vertrouwenspersonen zoals zuster Cathy, meisjes met een écht zwaar gemoed moesten voor pastorale bijstand toch langs het biechthokje. En daar troffen ze een van de twee priesters aan. Deze heren, met name ‘vader’ Maskell, maakten daar gruwelijk misbruik van hun patriarchale macht. Zo kregen ze via dat sacrament al snel door welke leerlingen er kwetsbaar waren, bijvoorbeeld als gevolg van seksuele intimidatie in hun jeugd.

Juist die meisjes waren de klos.

De liefde voor de kerk en seks verlaat je even…

De gewijde zwijnen introduceerden zeer onorthodoxe rituelen om de biechtelingen van hun schuld te reinigen. Vanaf aflevering twee van The Keepers beschrijven sommige slachtoffers zo’n perverse mix van machtsspelletjes en verkrachtingen, dat de liefde voor de kerk en voor seks je even verlaat. Was het een fictief drama geweest, dan had je gezegd dat Netflix z’n hand had overspeeld met deze doorgeslagen karikaturen. Helaas, la réalité dépasse la fiction.

De theorie van de documentairemakers wordt eigenlijk al snel duidelijk: zij denken dat zuster Cathy als leerkracht haar vermoedens kreeg. Dat ze iets teveel was gaan rondvragen bij de leerlingen. Dat ze van plan was om de hele boel spoedig aan het licht te brengen. Maar daar zou priester Maskell een moorddadig stokje voor hebben gestoken.

De bewijzen en getuigenverklaringen worden grondig bijeen geschraapt, maar de hoofdverdachte zelf is al een tijdje overleden. Recht gaat er sowieso niet komen. Waarheid misschien wel.

Het kwaad is satanisch creatief

Augustinus zou hebben gezegd dat kwaad niets meer is dan een privatio boni, een verdraaiing van iets goeds. Op zichzelf is het donker niets, het is alleen de afwezigheid van licht. Op zichzelf kan een ziekte niet bestaan, het heeft een gezond lichaam nodig om te verzieken. Kwaad heeft geen zelfstandigheid.

Zo bekeek ik The Keepers eerst ook.

Met het geloof is niets mis, met het misbruiken van het gelovige geweten van onschuldige meisjes wel. Ook met de biecht is niets mis, met het inzetten van biechtgeheimen voor je eigen sadisme wel. Met het priesterschap is niets mis, met het aanwenden van je schier goddelijk gezag om een ander te domineren wel.

Nu zie ik het toch anders.

Het kwaad is zo satanisch creatief dat zijn demonen vernietiging kunnen scheppen in situaties waar niemand daar een spoortje van kan vermoeden.

Tegelijk zit er in de essentie van de mooie dingen die ik noemde al een kiem van kwaad. Het geloof, het sacrament, de kerk… ze spelen op het hoogste niveau van geweten, gebeden, verzoening en schuld en doen dat van oudsher vanuit een patriarchale machtsstructuur. Dat is vragen om ellende. Hoeveel van deze documentaires moeten we nog zien voordat hier radicale bezinning mét gevolgen op komt?

Kerkelijke PR-gladjakkers

De kerk reageerde in dezen zoals de kerk zo vaak reageerde: defensief, waar mogelijk ontkennend en waar absoluut noodzakelijk met een te kleine en te late pleister op een decennia oude wond. Speciaal voor de kerkelijke pr-gladjakkers en pluche-klevers sluiten we hier dus even af met het verhaal van Eli.

***

Eli is een lakse priester die we in de Bijbel vooral op zijn bankje aantreffen. Daar wordt hij vrolijk dikker en dikker, waarbij hij nooit te beroerd is om degenen die hij toevallig tegenkomt op wat goede woorden te trakteren. Uw typische bisschop, zou een minder vriendelijke blogger nu zeggen.

Met Eli zou niet zoveel mis zijn, ware het niet dat zijn zoons vuilakken zijn en Eli er niets aan doet. Deze Chofni en Pinechas maken misbruik van hun priesterlijke macht. Als er iemand komt offeren, stelen ze stukken vlees. Op een gegeven moment confisqueren ze zelfs hele lappen vóórdat de arme gelovige het ritueel heeft kunnen volbrengen. Intussen seksen de priesterzonen erop los.

Er klonken in die tijd zelden woorden van de HEER en er braken geen visioenen door.
1 Samuel 3:1

Gods reactie op het misbruikschandaal

Voor Eli en zijn zonen heeft de bijbelse God geen mantel van de liefde klaarliggen. Hij stuurt een godsman op de priester af met een verwoestende boodschap. Niemand van zijn familie wordt ooit nog rustig oud, ze worden machteloze bedelaars gemaakt en Eli’s leven zal alle glans verliezen.

Dat is Gods reactie op het misbruikschandaal van zijn vadsige priesters.

Iets later is Israël in oorlog met de Filistijnen. Het ziet er slecht uit en Chofni en Pinechas worden voor de verandering aan het werk gezet. Ze worden opgeroepen om met de Ark van het Verbond naar het slagveld te komen. Symbool van Gods reddende aanwezigheid.

Maar God heeft vandaag geen zin om zijn redding te tonen. Niet via deze misselijke priesters. Dus laat hij de Filistijnen winnen en zelfs de monumentale Ark in bezit nemen. God valt liever in de handen van de heidenen dan in de kleverige, naar gestolen vlees en betaste vrouwen ruikende handen van Chofni en Pinechas.

Als het bericht van de nederlaag Eli raakt, valt hij dood van zijn bankje.

Dubbele heiligschennis

Je wist het al, maar The Keepers laat het je nog weer driedubbel zo hard voelen. Seksueel misbruik door priesters is een dubbele heiligschennis van het allerergste soort. Er worden jonge lichamen geschonden en er worden onschuldige zielen verwoest. Er wordt een geloof en een God besmeurd.

Het bloed van zuster Cathy Cesnik roept al bijna vijftig jaar tegen alle Eli’s in de kathedralen: kom van je zetel af en breng orde op zaken bij je priesters, want God zelf begeeft zich al heel lang liever onder heidenen.

Geschreven door

Alain Verheij

--:--