Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Richard Rohr werpt een heel nieuw licht op de drie-eenheid #leestip

Het is een pareltje, dit boek waarin Richard Rohr aan de hand van Bijbelteksten, theologie en inzichten van filosofen en mystici laat zien dat alles wat in God gebeurt, lijkt op een flow, een dans. Een leesfragment!

Deel:

Misschien dat ik het een beetje simpliceer, maar volgens mij zijn er in essentie twee wegen waarop mensen werkelijk nieuwe ervaringen opdoen: de weg van de verwondering en de weg van het lijden.

Als je jezelf toestaat je te verwonderen en ontzag te koesteren wanneer je zo’n aha-ervaring beleeft en dat heel bewust tot je laat doordringen (bedenk dat er minimaal vijftien seconden nodig zijn om vreugde en geluk te laten beklijven in je neuronen), dan is de weg vrij voor een werkelijk nieuwe ervaring; anders pas je alles weer keurig in het oude paradigma en is het eigenlijk helemaal geen ervaring. Dan is het een vluchtige afleiding, op zijn best, een moment van onderbreking van je normale gang van zaken, je gedachten en gevoelens.

Meer niet.

Ongemakkelijke verhouding met mysterie

Ontzag en verwondering zijn beide termen die vaak in verband worden gebracht met mysterie. Alle fundamentalistische religie heeft een ongemakkelijke verhouding met mysterie; het houdt graag zicht en controle over alle data en mysterie ontneemt je dat per definitie.

Het is op de momenten van kwetsbaarheid dat God het makkelijkst kan inbreken en nieuwe ervaring brengt; sterker: ik vraag me af of God op enige andere manier door kan dringen. Opnieuw: in de spirituele werkelijkheid kun je nooit zeggen dat je het op een rijtje hebt, dat je het snapt of doorgrondt. Zoals ik in deel I al schreef: als je aan het eind van dit boek bent gekomen, zul je dat ook zeker niet kunnen zeggen als het om de Gezegende drievuldigheid gaat. Het enige dat ik mag hopen is dat ik op een zodanige manier rond dit mysterie heb gecirkeld dat jij je uitgenodigd voelt om mee te gaan dansen.

De moeite en het risico waard

Het andere pad dat tot werkelijk nieuwe ervaringen leidt – maar dan tegen een hoge prijs en met het risico je ziel kwijt te raken – is lijden. Het moet de moeite en het risico waard zijn, dat kan niet anders, want het blijft geen leven bespaard; alles en iedereen heeft er met regelmaat mee te maken. Het lijkt onontkoombaar, noodzakelijk, tenzij we eindeloos investeren in een omvangrijk verzekeringspakket. Vandaar Jezus’ opzettelijke hyperbolen dat ‘de rijken’ zijn boodschap niet zullen kunnen begrijpen.

Lijden is het enige dat krachtig genoeg is om je controlesystemen, je redeneringen en verklarende systemen, je logica en je paradigma’s, je verlangen om het in eigen hand te nemen en zelf aan het roer te blijven, te kunnen doorbreken. Het lijkt erop dat zowel God zelf als de geleide ziel vertrouwen lijken te hebben in het lijden.

Hier begrijp ik niets meer van

Normaal gesproken moet God je bij de grenzen van je eigen bronnen kunnen brengen, een gebeurtenis, een persoon, een morele situatie die maakt dat je gedwongen wordt toe te geven dat je het in je huidige staat niet trekt. Dat is ons lijden. Je moet op een heel persoonlijke manier de grip op wat het allemaal betekent kwijtraken: Hier begrijp ik niets meer van. Ik red het niet, vandaag.

Vaak gebeurt dat als er sprake is van een fysiek sterven of een huwelijk, een reputatie of een carrière die sterft. Maar in alle gevallen voel je je vastgelopen en bang. ‘Waarom?’ roep je uit, in tien gradaties van pijn en onbegrip. Een goede spirituele begeleider zegt misschien zachtjes in zichzelf (niet hardop tegen degene die lijdt): ‘Halleluja! Nu begint de echte spirituele reis.’

Wankele bouwwerk van overtuigingen

Tot dat moment heeft het goeddeels gedraaid om mentale geloofssystemen, niet meer dan dat; het herkauwen van leerstelligheden die maar heel weinig betekenen, zelfs voor de persoon zelf. Het is nooit eerder, geen moment, in hem opgekomen vraagtekens te zetten bij dat wankele bouwwerk van overtuigingen; het is alles wat hij heeft.

Sommigen klampen zich er nu nog krampachtiger aan vast, vooral omdat het hen ontbreekt aan enige innerlijke ervaring waarop hun geloof stoelt, zoals vaak het geval is als met veel aplomb en grote stelligheid redeneringen of geloofssystemen worden aangehangen en verkondigd.

Dit soort nederigheid

Vraag maar eens aan iemand van wie je het idee hebt dat hij of zij echt veel weet – dan kom je erachter dat diegene vooral weet dat hij feitelijk niets weet! Daaraan herken je dat diegene ten minste een van die twee paden bewandeld heeft: verwondering of lijden.

Als religie terugkeert naar dit soort van nederigheid, denk ik dat er een sterke afname van atheïsme in het Westen te zien zal zijn en een sterke toename van blijde godsdienst.

afbeelding
afbeelding.

De goddelijke dans | Richard Rohr | Uitgeverij Kok | 22,99

Bovenstaand tekstgedeelte komt uit De goddelijke dans, p. 144-147.

--:--