Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Ja, ik ben dus enthousiast over Jordan Peterson. En wel hierom

Deel:

Otto is een witte man die zich niet bedreigd voelt door vrouwen, geen fan is van Thierry Baudet en zich het lot van lhbt’ers en vluchtelingen aantrekt. Hij houdt ook van de populaire Canadese psycholoog Jordan Peterson. En dat moet hij nogal eens uitleggen.  

afbeelding
afbeelding.

Meer dan vijftien uur heeft Jordan Peterson mij toegesproken: tijdens het sporten, onderweg in de auto en de trein hoorde ik hem met zijn kenmerkende schorre stemgeluid de ene wijsheid na de andere verkondigen. Variërend van wat te ontbijten tot hoe met het lijden in het leven om te gaan.

Ik werd getipt door een vriend, die me enthousiast een link voor het luisterboek van zijn bestseller 12 Rules for life. An antidote to chaos stuurde. Eigenlijk begon ik met tegenzin, ik moet niks hebben van ‘rechtse praat’ en had nog genoeg moois te lezen. Maar omdat die vriend niet de enige was die Jordan Peterson noemde en ik bovendien m’n Engels een beetje moest ophalen, ben ik begonnen.

Nu ben ik enthousiast, en dat heeft gevolgen. Net als ik op het punt sta een klein leugentje te vertellen hoor ik Peterson roepen ‘Tell the truth! Or at least don’t lie.’ Tijdens een spannend voortgangsgesprek met een persoon aan wie ik leiding geef hoor ik hem zeggen ‘Don’t be afraid to be dangerous’. En met enige regelmatig roep ik nu door het huis ‘You deserve some respect!’ afgewisseld met een ‘That is not good!’
De link van het luisterboek heb ik inmiddels gedeeld met mijn broer, mijn (aanstaande) schoonzoon en mijn twee dochters. Ik voel me nu zelfs geroepen dit blog te schrijven.

Waarom? Waarom ben ik zo enthousiast? En waarom word ik pissig als ik weer een zure bijdrage in bijvoorbeeld Vrij Nederland of de Volkskrant lees over hem? Daar ben ik nieuwsgierig naar. Waarom spreekt dit boek zoveel mensen aan? Zijn dat alleen jonge witte mannen? Of zijn er ook vrouwen die het gelezen hebben en wat vinden zij ervan?

Ik herken me niet in alle clichébeelden

In de reguliere media vind ik geen antwoorden op die vragen. Het gesprek over Peterson lijkt al te ver gepolariseerd. De ‘linkse media’ schrijven het boek af. Of, nog slimmer, ze laten een clown van alt-right aan het woord die Peterson moet verdedigen. Gemakzuchtig denk ik. Rechts claimt hem voor hun eigen gelijk. Niet goed gelezen, denk ik.

Daarom voel ik mij nu ook genoodzaakt enkele disclaimers te plaatsen. Ik vind 12 rules of life een steengoed boek. Maar… Ik ben absoluut geen fan van Thierry Baudet en zijn gedachtegoed. Ik voel me niet bedreigd of onderdrukt door mijn eigen of door andere vrouwen. Ik hoop dat mijn dochters een manier vinden om hun opleidingen in praktijk te brengen en een gelukkig gezin op te bouwen. Ik kan best lekker overweg met mijn mannelijkheid, en sta zelfs aardig in contact met mijn vrouwelijke kant :-).
Verder maak ik me -als het kan- sterk voor de volledige acceptatie van lhbt’ers, een humane opvang van vluchtelingen en voor een stevige positie van vrouwen. En ik heb een hekel aan stoere-mannen-kleedkamer-praat.

Ik herken me dus niet in de clichébeelden die over de lezers en luisteraars van Peterson de ronde doen. Ik hoor deze clichébeelden ook niet terug in 12 rules for life. Ja, Peterson maakt zich behoorlijk druk tegen (extreem?) linkse geluiden die de verhouding man-vrouw alleen maar als cultureel opgelegd zien. Mij klinkt dat niet zo gek in de oren, maar als je hem daarin te stevig vindt, zijn er nog elf andere hoofdstukken in het boek die je kunt lezen.

Ik voel betrokkenheid en compassie

Wat maakt mij dan zo enthousiast?

1. Ik proef een daadwerkelijke betrokkenheid bij de lezers. Bij Peterson schieten soms de tranen in de ogen als hij het over zijn lezers heeft tijdens interviews. Als je naar hem luistert, klinkt die betrokkenheid overal in de door en het komt mij oprecht over.

2. Ik deel het wereldbeeld van Peterson. Dat is best somber, ja. ‘Chaos is lurking’, het leven is lijden klinkt in zijn hele boek door. Niet vrolijk nee… Maar wel waar. Het sluit aan bij mijn orthodox gereformeerde opvoeding waarin we ons maar al te zeer bewust waren van de zondige kanten van het leven. Hoe jammer ook, maar dit sombere wereldbeeld is een stuk plausibeler dan een vrolijk happiness geloof dat alleen maar vol te houden is als je je oren en ogen sluit voor alle shit die in de wereld dichtbij en ver weg gaande is.

3. Dus is er een verhaal nodig over hoe te leven in zo’n sombere en soms vijandige wereld en omgeving. Een verhaal dat verder gaat dan hard werken en geld verdienen om zo zekerheid te kopen voor jou en je directe omgeving. Een verhaal dat vragen over de zin van het bestaan, over lijden en leiden, over moed en over hoop serieus neemt.
Dat verhaal vind ik in de christelijke verhalen, net als Peterson. Wat een preker is die man. Het is lang geleden dat ik zo’n goede uitleg heb gehoord over bijvoorbeeld het paradijs en de erfzonde, over het belang en de betekenis van offeren of over de gelijkenissen van Jezus.

4. Waar Peterson mij in zijn boek echt mee verbaasde, was zijn compassie voor mensen. In nog geen enkele recensie ben ik dat essentiële onderdeel van zijn werk tegengekomen. Zowel zijn linkse tegenstanders als zijn rechtse fans lijken dat onderdeel te missen of te negeren.
Wat staat ons te doen volgens Peterson? Een greep uit enkele adviezen uit zijn boek: de vreemdeling welkom heten in ons huis. Zorgen voor onze vrienden. Vriendelijk zijn voor je beschadigde zelf. De kern van ons leven? De wereld stapje voor stapje beter maken. Door goed te doen, schoonheid te creëren te werken aan vrede. Wil je al dat moois echt leven? Ja, dat kost je wat en daarvoor moeten we onszelf soms stevig aanpakken. Toughen up! roept hij dan. Zo herkenbaar. 

Revolutionair? Nee

Zijn levenslessen. Zijn ze revolutionair? Nee. En dat is precies het punt dat Peterson in zijn hele boek maakt. Mensen floreren het beste op de grens tussen orde en chaos. Dus op de grens tussen het onbekende en het nieuwe. ‘Pay some respect!’, roept hij dan als het gaat over de traditie en het werk van onze ouders die ervoor hebben gezorgd dat wij ons vaak in bevoorrechte posities bevinden. ‘Grow up!’ roept hij als het gaat over mensen die al gamend hun veilige comfortzone niet durven te verlaten.
Zijn levenslessen raken het bekende (fijn dat hij het weer eens benoemd) en nodigen ons tegelijk gelijk uit het onbekende te trotseren. Dus ‘spreek de waarheid’? Ja natuurlijk, maar wel fijn als dat weer eens duidelijk tegen je wordt gezegd, want zo simpel is het niet. Een beetje aanmoediging kan geen kwaad.

Graag een goed gesprek hierover

Waar komt die haat van links en grote liefde van rechts voor Peterson nu vandaan? Wellicht is dit een belangrijke verklaring: Peterson heeft een hartgrondige hekel aan mensen die een ideologie verkondigen die vaststaat als een huis. Een ideologie waarmee je naar de wereld kijkt en vervolgens alles verklaart. Tunnelvisie noemen ze dat als het over politiezaken gaat. Nog erger vindt hij het als vanuit die vaststaande ideologie dwang voortkomt. Zijn studie naar de gevolgen van nazi-Duitsland en het communisme hebben hem hierin duidelijk gevormd. Dat nooit meer! Nu ziet hij niet zozeer in rechtse dan wel linkse ideologen de grootste bedreiging. In interviews geeft hij aan te gruwen van racistische ideeën en een afkeer te hebben van wit nationalisme, maar in zijn boek komt die afschuw minder expliciet aan bod dan zijn waarschuwingen voor het gevaar van extreemlinks.
Om die afschuw op te merken moet je het boek daadwerkelijk lezen en naar zijn adviezen voor het leven luisteren.

De populariteit van Peterson raakt aan veel van onze hedendaagse cultuur. Ik zou een goed gesprek hierover waarderen. Een gesprek waar ruimte is voor waardering en kritiek op wat Peterson te brengen heeft. Een gesprek waar ruimte is voor nieuwsgierigheid waarom mensen zo schrikken of juist zo aangesproken worden door zijn werk. Een gesprek waarin we ons oefenen om ons op de grens van het bekende en onbekende te begeven. Waarin we regel 9 van Peterson in praktijk brengen: Assume that the person you are listening to might know something you don’t.

Foto Jordan Peterson: Youtube


Daarom mijn vragen: Wie heeft 12 rules van Peterson al gelezen en wat spreekt jullie wel of niet aan? Zijn er ook vrouwen die het boek gelezen hebben? Hoe verklaren jullie de populariteit en controverse van Peterson? Hebben jullie ergens goede analyses van zijn werk gelezen? Ik ben heel benieuwd! 

Naar aanleiding van Otto’s vraag heeft Gerko gereageerd. Hij is niet zo enthousiast over Peterson. Hier kun je lezen waarom


Naast het genoemde boek heeft Jordan Peterson ook een succesvol Youtubekanaal.

De weergave van deze video vereist jouw toestemming voor social media cookies.

Toestemmingen aanpassen

Beeld: Gage Skidmore on Flickr

Geschreven door

Otto Kamsteeg

--:--