Niet iedereen is van de wereld

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Niet iedereen is van de wereld – PopUpGedachte woensdag 16 mei 2018

Het was een boeiende bijeenkomst gisteren. Stond ik daar als theoloog tegenover 15 medewerkers van een wooncorporatie. Ze hadden me als bedrijf de vraag gesteld of ik misschien iets kon zeggen over ‘het goede’ en over ‘rechtvaardigheid’. Ze zochten naar eerlijker woonruimteverdeling. Dat het meer naar mensen toe ging die het nodig hadden, in plaats van automatisch naar degene die bovenaan de wachtlijst stond. Hele mooie gedachte, uberhaupt. Maar wat was dan rechtvaardig? Wie ging voor op de ander? Wat was goed? En toen hadden ze in de vergadering bedacht dat een theoloog daar misschien wel iets over kon zeggen en ziedaar, daar stond ik dan. Ik opende met het lezen van dit fragment uit de verhalen over Jezus van Nazareth:

“Nu kwam er iemand naar Jezus toe met de vraag: ‘Meester, wat voor goeds moet ik doen om het eeuwige leven te verwerven?’ Hij antwoordde: ‘Waarom vraag je me naar het goede? Er is er maar één die goed is. Als je het leven wilt binnengaan, houd je dan aan zijn geboden.’ ‘Welke?’ vroeg hij. ‘Deze,’ antwoordde Jezus, ‘pleeg geen moord, pleeg geen overspel, steel niet, leg geen vals getuigenis af, toon eerbied voor uw vader en moeder, en ook: heb uw naaste lief als uzelf.’ De jongeman zei: ‘Daar houd ik me aan. Wat kan ik nog meer doen?’ Jezus antwoordde hem: ‘Als je volmaakt wilt zijn, ga dan naar huis, verkoop alles wat je bezit en geef de opbrengst aan de armen; dan zul je een schat in de hemel bezitten. Kom daarna terug en volg mij.’ Na dit antwoord ging de jongeman terneergeslagen weg; hij had namelijk veel bezittingen.”

Omdat vervolgens dan maar meteen te parafraseren.

Toen kwam er een woningcorporatie naar een theoloog met de vraag: leraar van de moraal, vertel ons wat voor goeds we moeten doen om herinnerd te worden als een goede, rechtvaardige woningcorporatie? Hij antwoordde: ‘waarom vraag je me naar het goede? Er is er maar één die goed is. Als je het leven wilt binnengaan, houd je dan aan zijn geboden.’ ‘Welke?’ vroegen ze. ‘Deze’ antwoordde de theoloog ‘bescherm het huurrecht, bevoordeel je vriendjes niet, wees transparent over je geld, altijd eerlijk, respecteer waar je vandaan komt en waarom je bent opgericht en ook: ou van je huurders als van jezelf. De woningcorporatie zei: ‘daar houden we ons aan. Wat kunnen we nog meer doen?’ De theoloog antwoorde: ‘als je het perfect wilt doen, verkoop dan al je vastgoed en verdeel de opbrengst aan de armsten.  Meld je bij Paus Fransiscus of een andere armoedige volger van Jezus van Nazareth en werk voor hen.’ Na dit antwoord sloot de woningcorporatie gefrustreerd en verdrietig de vergadering. Ze hadden namelijk best wel wat bezittingen.

Of ze zeker wisten dat ze een ‘goed’ bedrijf wilden zijn, vroeg ik hen. Omdat goedheid altijd en per definitie op gespannen voet staat met veiligheid. En met macht. Het goede is weerloos en daarom heeft macht zo’n hekel aan moraal. En heeft moraal altijd moeite met macht. Je kunt niet God dienen en Mammon. En hoe merk je dat? Volgens mij zo: de een vindt het onwijs irritant dat het als bedrijf ook nog zo’n integriteitsnorm heeft om zich aan te houden. Komt die map weer boven tafel met van die rotregeltjes. En dan heb je ook nog dat MVO-gebeuren, maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het vertraagt je maar. Dat voelen betekent dat je in elk  geval een klein beetje knuffelt met de Mammon, de god van wat Jezus van Nazareth ‘deze wereld’ noemt. En dan heb je ook nog die andere kant. Dat je denkt: oh ja, shit, omzet! Hoe staat het met de cijfers, jongens. Zijn die ook een beetje op orde? Gelukkig. En dat je het maar extreem ingewikkeld vind dat je macht hebt over anderen. Dat jij degene bent die bepaalt. Dat gevoel is een teken dat je behoorlijk thuis bent bij de god van het goede. En dat sommige cijferaars van deze wereld je een ingewikkeld persoon zullen vinden om mee te werken.

Ik noem het ‘van deze wereld’, waar we volgens het bekende liedje allemaal ‘van zijn’. Omdat iedereen van de wereld is en de wereld van iedereen is. Nou, zegt JC, dat weet ik nog zo net niet. Dit zegt hij tegen God in één van zijn laatste gebeden, uit de lezing van vanochtend: ‘Ik heb hen (zijn leerlingen) uw woord meegedeeld, maar de wereld heeft hen gehaat, omdat zij niet van de wereld zijn, zoals Ik niet van de wereld ben. Ik bid niet, dat Gij hen uit de wereld wegneemt, maar dat Gij hen bewaart voor het kwaad. Zij zijn niet van de wereld, zoals Ik niet van de wereld ben.’ Zei je wel, Thé Lau, niet iederéén is van de wereld. JC bedoelt dat de ingebouwde machinaties in ons, die doorwerken in bedrijven, en net zo goed in religie, in overheden en waar dan ook, deze zijn: dat we de neiging hebben om als onze veiligheid in het geding is het goede meteen te offeren. Dat we wel goed willen zijn maar binnen de marges van het haalbare. Oftewel, als kers op de taart. En dat zal nooit voldoen. Dat stilt niet de honger, niet van de rijke jongeling uit het verhaal hierboven. Niet van de wooncorporatie. Tijd om met meer mensen niet van die wereld te zijn juist omdát de wereld van iedereen is. Voor iedereen. Joden én Palestijnen, witte Hollanders én migranten, homo’s, hetero’s. We zijn er allemaal. En wie ruimte wil voor hen allemaal, zal ruimte moeten scheppen voor degenen die de ruimte niet krijgen. En zal merken dat je daarmee ‘niet helemaal van deze wereld’ zal worden verklaard. Gelukkig ben je dan in goed gezelschap.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.

Deze rubriek heeft een eigen boek: Lazarus staat op. Daarin zijn de 25 mooiste ochtendgedachtes van de afgelopen tijd gebundeld en geïllustreerd door Joanne Zwart.

Lazarus staat op | Rikko Voorberg | Vuurbaak | ISBN 9789460050404 | € 17,95