Polariseren kun je leren

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Polariseren kun je leren – PopUpGedachte woensdag 11 juli

Een tekst naar mijn hart hoor, vanochtend. Terwijl de zon de stad weer verlicht – gelukkig! Je zou na anderhalve dag herfstgevoel toch gaan twijfelen aan de opwarming van de aarde – lees ik aan de keukentafel teksten van profeten die met ronkende woede hun tijdgenoten voorhouden dat vrome godsdienstigheid door de almachtige wordt gehaat als het samengaat met maatschappelijk onrecht. Rot op uit mijn tempel, ga zorgen voor de wees, de weduwe, de verdrukte. Je zou het toch sommige politici die met Joods-christelijke waarden dwepen in het gezicht duwen. Al zullen die terugduwen, dat is dan weer jammer. Zij zullen je meenemen naar mensen in wijken die zich ontheemd voelen omdat ze de enige autochtone zijn in hun wijk. Ze zullen je meenemen naar mensen die geen huis kunnen krijgen of op andere manier in armoede zitten. Dat is jammer, he? Vind ik persoonlijk, dan moet je weer genuanceerd zitten te zijn. En dat is die profetentekst helemaal niet.

Wat heb Ik aan al uw offers? zegt de Heer. Ik ben verzadigd van de brandoffers van uw rammen
en van het vet van uw mestkalveren. Ik heb geen behagen in het bloed van stieren, lammeren en bokken. Wie heeft u gevraagd mijn voorhoven plat te lopen als gij komt om voor Mij te verschijnen?
Brengt Mij toch niet langer nutteloze meeloffers. Uw wierook is mij een gruwel. Ga u wassen, ga u reinigen, uit mijn ogen met uw boze daden! Houd op met kwaad doen, leer het goede te doen, onderhoud het recht, help de verdrukte, verdedig de wees, pleit voor de weduwe.

Jesaja weet het maar weer mooi te zeggen. Ik hou er wel van. Lekker polariserend. Kan ik het mooi tevoorschijn trekken als ik het met iemand niet eens ben. De Psalmdichter zegt het vanochtend ook: Ik wil geen stier meer hebben uit uw huizen en rammen uit uw schaapskooi vraag Ik niet. Wat spreekt gij aldoor over mijn geboden en hebt ge mijn verbond steeds op de tong? Gij die van tucht een afkeer hebt en nimmer acht slaat op mijn woorden.

En natuurlijk moeten we dit op onszelf toepassen, diep door het stof gaan en realiseren hoeveel shit er aan onze handen kleeft. Realiseren dat we niet anders zijn dan de ander. Het middel tegen polarisatie. Belangrijk. Vrede brengen, dat is Jezus van Nazareth. Toch? Oh wacht, er is nog een derde tekst:

In die tijd zei Jezus tot zijn leerlingen: Denkt niet, dat Ik vrede ben komen brengen op aarde; Ik ben geen vrede komen brengen, maar het zwaard.  Tweedracht ben Ik komen brengen tussen een man en zijn vader, tussen dochter en moeder, schoon­dochter en schoon­moeder; en iemands huisge­noten zullen zijn vijanden zijn.

Oh, toch geen vrede-brenger. Of misschien wel in je ziel en tussen mensen die samen die specifieke vrede hebben gevonden en er voor werken, maar het polariseert als een malle. Binnen huisgezinnen en in families. Hij roept op om bereid te zijn die strijd aan te gaan, om familie te verliezen. En of dat nu gaat over strijden voor rechtvaardigheid of uberhaupt het omarmen van het verhaal van Jezus van Nazareth. Vroege christenen verloren vrienden en bekenden en geliefden bij hun vondst van de rust van het christendom. Nog steeds geldt dat voor velen op allerlei plekken op aarde, dat de vondst van de rust van christendom onrust teweeg brengt bij de hele omgeving.

Maar de profeten vanochtend hebben het niet over tot geloof komen. Zij zetten zo’n polariserende tekst van Jezus van Nazareth in het kader van recht en gerechtigheid. Wie is bereid om te polariseren voor rechtvaardigheid? Om een standpunt in te nemen en ervoor te staan? Ook als dat een hele hoop shit oplevert en je beschuldigt wordt van een gebrek aan nuance.

We stonden vrijdagnacht te waken bij detentiecentrum Zeist, de hele nacht, voor het gezin Andropov. Gisteren schreef het Nederlands Dagblad een stuk over hen (na een paar mooie stukken over de wake en de familie): vluchtverhaal rammelt. Dat het verhaal waarvoor de familie toegang zocht, wellicht niet klopt. En op Twitter vonden ze dat de ouders toch vooral schuld hadden aan de ellende van de kinderen. En ik denk dat je moet erkennen dat dit soort elementen deel zijn van het verhaal en de conclusie kan dan zijn: nuanceren kun je leren. Zoek maar een verhaal zonder vlekken en kom dan daarvoor in actie. Maar ik geloof het niet. Wat er ook gezegd wordt over ouders, over vluchtverhalen, over wat dan ook: met een beroep op het handhaven van recht en gerechtigheid en met het vrome smoelwerk van de rechtsstaat achter de hand worden er kinderen die hier zijn opgegroeid weggerukt uit hun omgeving omdat anders misschien anderen óók zouden willen blijven en dat zouden we allemaal niet aan kunnen. En hier geldt dus dat je polariseren ook kunt leren. Het is zo’n nonsens. Natuurlijk zou het hier laten van de kinderen precedent werking hebben. Maar alleen op kinderen die hier al veertien jaar in ons land zijn. En natuurlijk kan het verhaal rammelen, maar om dan daarmee te vergoeilijken dat dit gezin met 9 geuniformeerde mensen naar Oekraïne is gevlogen, en met geblokkeerde bankrekeningen en drie tientjes per kind daar aan hun lot is overgelaten. En weer over tot de orde van de dag want de rechtsstaat is bewaard.

Polariseren moeten we leren, in het spoor van Jezus van Nazareth, Jesaja en de Psalmendichters. Misschien kunnen we het niet doen zonder brokken te maken, maar teveel nuance maakt ook brokken. Behoorlijke brokken.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.

Deze rubriek heeft een eigen boek: Lazarus staat op. Daarin zijn de 25 mooiste ochtendgedachtes van de afgelopen tijd gebundeld en geïllustreerd door Joanne Zwart.

Lazarus staat op | Rikko Voorberg | Vuurbaak | ISBN 9789460050404 | € 17,95