Ga naar submenu Ga naar zoekveld

Hij heeft geen gunstelingen

Deel:

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Hij heeft geen gunstelingen – PopUpGedachte woensdag 31 oktober 2018

Wat een zin. Hij heeft geen gunstelingen. Dat is nou echt zo’n vroege ochtend cadeautje. Na veel te weinig slaap omdat er nog iets ingeleverd moet worden én omdat ik gisteren natuurlijk niet de persconferentie in het 105de uur van de kerkdienst in Den Haag wilde missen – 105 uur hé, en het gaat rustig door, vannacht, vanochtend vanmiddag. Respect én drama, want één stap buiten de deur of stoppen met deze dienst is einde verhaal voor de familie – oftewel, het was laat gisteren en vroeg vanochtend en dan hoop je maar dat de lezingen je een beetje op weg helpen.

Voor de mensen die voor het eerst intunen op deze ochtendshow. Van vijf minuten, zonder show trouwens want daar is geen tijd voor en daar is het ook niet de tijd voor op dit uur. Om de dag niet te beginnen met de agenda, met Facebook of met anderen, ben ik om zes uur op gaan staan drie jaar geleden. Elke werkdag. De kinderen slapen meestal tot zeven, dus ik win een moment stilte. De stad slaapt nog, ook nu zijn de appartementen links, rechts en tegenover aardedonker. Alles ligt nog stil, dus de vraag ‘hoe’ we de dag beginnen is nog niet beantwoord. Daar kan nog van alles gebeuren. Voor ik begin te lezen, sta ik altijd even buiten op ons balkon. Ik staar naar sterren, wolken of regen in een poging contact te vinden met de eeuwige. Of dat is het niet eens, het is een poging om het besef weer te laten indalen hoe godsonmogelijk groot dat heelal is, de kleinheid van mezelf en het proberen te proeven van een aanwezigheid in alles en door alles die ouder is dan alles wat er is en die er altijd zal zijn. Iets van ontzag, een kort gebed. Dan snel naar binnen, het is hartstikke koud.

Ik lees de teksten van de dag. Een oud katholiek leesrooster. En het spel, want dat is het ook, is dit: voor zeven uur de eerste gedachte die bovenkomt naar aanleiding van wat er in de teksten van de dag staat, aan papier toevertrouwen. En delen. Het hoeft niet af, het hoeft niet goed, als het maar gebeurt. En dan ontstaan er wonderlijke dingen. De gebeurtenissen van de dagen verweven zich op manieren met de teksten die als ik begin te schrijven nog lang niet helder zijn. Als het genoeg geweest is voor de ochtend, zet ik een punt, neem de audio op en deel het met een fiks groeiende groep luisteraars. Die dan elk in hun auto, bij het ontbijt, op de fiets, in de trein of soms pas ’s avonds voor het slapen gaan de PopUpGedachte, ook wel Lazarus Staat Op luisteren of lezen.

En er is niets nodig bijna om zo’n gedachte te schrijven. Een woord waar je aan blijft haken, een zin. Dit keer dit prachtige cadeautje.: ‘Hij heeft geen gunstelingen.’ Het gaat over vaders en moeders in de tekst. Vooral over vaders trouwens en over kinderen. Er wordt gezegd dat kinderen hun ouders moeten respecteren. Niets nieuws onder de zin, gewoon basaal fatsoen. Niet per se christelijk of uniek, zeker in die tijd niet. Maar vervolgens krijgen vaders (en trouwens meesters ook, niet die voor de klas, maar de meesters die dienaren in dienst hebben, slaven staat er maar dat heeft een VOC bijklank die toen nog niet aanwezig was), vaders krijgen de waarschuwing: ‘verbittert uw kinderen niet’. Wij benoemen dat tegenwoordig therapeutischer en kind-gerichter: het kind is onveilig gehecht. En dat is aardig vervloekt, want dan wordt élke relatie lastig. Die met je vader, die met een godsfiguur, die met een partner. En je hebt er maar mee te dealen, er is niks aan te doen, aan de slag. Maar wee de vader die dat heeft aangebracht. En wee mij, als ik als vader iets dergelijks zou aanrichten.

Er staat: ‘En gij, vaders, verbittert uw kinderen niet, maar voedt ze op met christe­lijke tucht en vermaning.’ Ik dacht altijd dat de nadruk hier lag op tucht en vermaning en kromp een beetje ineen. Nu denk ik – juist omdat het voorafgegaan wordt door de oproep om de kids niet te verbitteren – dat de nadruk weleens zou kunnen liggen op ‘chrístelijke’ tucht en vermaning. Niet heidens losgaan met de panlat op uw kroost want dan verbittert u uw kinderen. Ook niet per se ophouden met opvoeden, maar mag het in godsnaam een beetje christelijk, een beetje beschaafd.

Paulus schrijft verder, maar dan vanuit het oogpunt van degenen die gezag moeten erkennen (en niet gezag uitoefenen zoals de vaders): Slaven, weest uw aardse meesters gehoor­zaam met eerbied en in eenvoud des harten, als gold uw onderdanig­heid Christus zelf, niet als ogendienaars om mensen te behagen, maar als knechten van Christus, die Gods wil van harte volbrengen

Vind ik fascinerend. De slaaf lijkt hier onderworpen te worden en niet alleen zijn werk te moeten doen maar ook nog van zijn meester een God te moeten maken. Maar het kan ook andersom: De slaaf die hier zijn autonomie terugkrijgt: pak je werk op, niet meer voor je meester om hem te behagen, maar alsof je de taken die je krijgt door God zelf zijn toevertrouwd. In liefde en aandacht en waardering.

En dan nog even aan de meesters, de mensen die leiding geven: ‘En gij meesters, behandelt hen in dezelfde geest. Laat dreigementen achter­wege. Denkt eraan dat gij dezelfde meester in de hemel hebt als zij; Hij heeft geen gunstelin­gen.’

Daar is’tie dan. Beste geluksvogels, die gelukszoekers buiten willen sluiten. De Heer heeft geen gunstelingen. Beste opgeleide slimmeriken die zich al gauw beter voelen dan een ander, de heer heeft geen gunstelingen. Beste westerlingen met je grenzen, de heer kent geen gunstelingen. De enige vraag is wat je doet met de plek die je hebt gekregen.

Ik ben graag de gunsteling. Gisteren nam een docent afscheid aan de Theologische Universiteit die ik zo waardeer dat ik hoop dat hij mij meer ziet dan de anderen. Omdat bijzonder zijn, in de gunst staan, een grote behoefte is. Maar de Maker van het universum heeft lief, maar heeft geen favorieten. Zoals een vader of moeder dat niet hoort te hebben, een dirigent niet, een regisseur niet. Het is niet de bedoeling dat we hopen eruit gepikt te worden, uit de mensenmassa, maar om mét de mensenmassa een andere manier van leven vorm te geven. Die klopt. Er wordt wel van je gehouden, maak je geen zorgen. Ga nu maar houden van.

Heb het goed.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.


afbeelding
afbeelding.

Deze rubriek heeft een eigen boek: Lazarus staat op. Daarin zijn de 25 mooiste ochtendgedachtes van de afgelopen tijd gebundeld en geïllustreerd door Joanne Zwart.

Lazarus staat op | Rikko Voorberg | Vuurbaak | ISBN 9789460050404 | € 17,95

Geschreven door

Rikko Voorberg

--:--