Er was eens (een rijk man)

Rikko geeft op de vroege ochtend inspiratie om de dag bewust te beginnen. Hij leest om 6 uur de teksten uit een oud kerkelijk leesrooster en zo rond 7 uur deelt hij de gedachte die dan op-popt. Elke werkdag te lezen en te beluisteren.

Er was eens … – PopupGedachte donderdag 21 maart 2019

Er zijn maar één of twee momenten dat ik niet anders kan dan beginnen met het lezen van het nieuws van de dag voordat ik de Bijbelteksten van de dag erbij op sla.

Vandaag is zo’n dag. De keer daarvoor was het de verkiezing van Donald Trump tot president van Amerika. De volgende keer zal het de Nederlandse verkiezingen zijn, misschien de Europese verkiezingen nog. Ik weet niet waarom ik zo’n waarde hecht aan klein-aardse bestuurders bij het lezen van verhalen over koningen, profeten, priesters en rabbi’s van heel vroeger die zich probeerden te verhouden tot de macht van de Eeuwige.

Misschien omdat we in macht en leiderschap hopen iets van de Eeuwige weerspiegeld te zien en huiveren als dat overduidelijk niet gebeurd. Er is een partij de grootste geworden uit het niets. Wat het brengen zal, weet niemand. Letterlijk, want de partij had geen programma voor deze verkiezingen. Alleen plaatjes. En quotes. Er is een jonge god opgestaan. Wie zal hem naar de kroon steken als hij de krachten van mededogen, solidariteit en verantwoordelijkheid uitdaagt en in het stof doet bijten met een nationalistische, opportunistische agenda?

En wat biedt dan de lezing van de oude teksten vanochtend? Een verhaal over een rijke man en een arme Lazarus. En onwillekeurig gaan mijn gedachten naar een piano op het Binnenhof en een ongedocumenteerde vrouw met twee kinderen die hier even onderdak vond in huis omdat er geen plek voor haar was in de herberg.
In het verhaal van de Rabbi wil de rijke niets afstaan aan de arme, komt in een onderwereld terecht en wil van de arme nog een laatste dienst. Als die niet gegeven kan worden, dan wil hij dat zijn broers gewaarschuwd worden voor wat er gebeurd als je op deze manier omgaat met een arme. Maar volgens Abraham, de vader van beide, hebben zij wijsheid genoeg gekregen in de Wet en de Profeten.

Hoe klinkt dat verhaal vandaag? Misschien zo?

Er was eens een rijke christelijke man die in purper en fijn linnen gekleed ging en iedere dag uitbundig feest vierde, van verre kon je de piano klanken over het Binnenhof horen zweven. Terwijl een migrant zonder papieren, die Saïd (Moge God helpen) heet, met zweren overdekt voor de poort van het Buitenhof lag. Hij verlangde er naar zijn honger te stillen met wat bij de rijkaard van de tafel viel. Ja, zelfs kwamen honden zijn zweren likken.

Nu gebeurde het dat de arme stierf en door de engelen in de schoot van Abraham werd gedragen. De rijke stierf ook en kreeg een eervolle begrafenis. Maar hij sloeg zijn ogen op in de onderwe­reld, ten prooi aan vele pijnen, en zag van verre Abraham, en Saïd in diens schoot. Toen riep hij uit: ‘Vader Abraham, ontferm u over mij en geef Saïd opdracht de top van zijn vinger in water te dopen en mijn tong daarmee te komen verfris­sen, want ik word door de vlammen hier gefolterd.’ Maar Abraham antwoordde: ‘Mijn zoon, herinner u hoe gij tijdens uw leven uw deel van het goede hebt gekregen en op gelijke manier Saïd het kwade; daarom ondervindt hij nu hier de vertroosting, maar wordt gij gefolterd. Daarenboven gaapt er tussen ons en u voorgoed een wijde kloof, zodat er geen mogelijkheid bestaat, zelfs als men het zou willen, van hier naar u te gaan noch van daar naar ons te komen.’
De rijke zei: ‘Dan vraag ik u, vader, dat gij hem naar het huis van mijn vader wilt sturen, want ik heb nog vijf broers; laat hij hen waarschuwen, opdat zij niet eveneens in deze plaats van pijniging terecht komen.’

Maar Abraham sprak: Zij hebben Mozes en de profeten; laat ze naar hen luisteren. Maar hij zei: ‘Och neen, vader Abraham! Maar als er een uit de doden naar hen toegaat, zullen ze zich bekeren.’ Hij echter sprak tot hem: Als ze naar Mozes en de profeten niet luisteren, zullen ze zich ook niet laten overreden, als er iemand uit de doden opstaat.’

De wet en de profeten zou genoeg moeten zijn om te herkennen wat de taak is in de wereld voor een rijk man en een rijk land aan wiens poort een arme ligt te bedelen om iets dat van de tafel valt maar de enige aandacht die hij krijgt is die van ongedierte waartegen hij zich niet kan beschermen.

Er zijn vrolijker gedachten. En misschien heb ik het mis. Dat kan. De toekomst zal dat leren. Tot dan is het zaak te zoeken naar degenen die aan de poorten liggen. Ons bij hen te voegen. En de Wet en de Profeten te volgen zoals de Rabbi daarin zelf het voorbeeld gaf. Kome wat komt. Het zijn maar Statenverkiezingen tenslotte. Vandaag wacht de hele dag een echte wereld. Die vraagt om menselijkheid. En rücksichtslose gezamenlijkheid.

Hier vind je drie tekstgedeeltes die Rikko vanochtend las.

Rikko Voorberg (38) is theoloog, schrijver, ‘activist/kunstenaar’ en initiatiefnemer van o.a. ‘We gaan ze halen’.

Wil je betrokken raken bij het werk van Rikko? Kijk dan hier.